AMD – jak wcześnie rozpoznać tę chorobę oczu?
Data publikacji 24 marca, 2025
Zwyrodnienie plamki żółtej, znane również jako AMD (z ang. Age-related Macular Degeneration), to jedna z głównych przyczyn utraty wzroku u osób po 50. roku życia. Schorzenie to rozwija się stopniowo, początkowo dając subtelne objawy, które łatwo przeoczyć. Wczesne rozpoznanie AMD jest kluczowe, ponieważ szybka interwencja może spowolnić postęp choroby i ochronić centralne pole widzenia, które jest niezbędne w codziennych czynnościach, takich jak czytanie czy prowadzenie pojazdów.
Czym jest AMD i kogo dotyczy?
AMD to choroba, która dotyczy plamki żółtej – centralnej części siatkówki odpowiedzialnej za ostre widzenie i rozpoznawanie szczegółów. Schorzenie to występuje w dwóch głównych postaciach: suchej i mokrej. AMD suche rozwija się powoli i charakteryzuje się stopniową utratą widzenia centralnego, podczas gdy postać mokra może prowadzić do szybkiego i poważnego pogorszenia wzroku.
Choroba ta dotyczy głównie osób starszych, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta z wiekiem. Dodatkowe czynniki ryzyka to genetyka, palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze oraz nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV. Wiedza o tych czynnikach pomaga w identyfikacji grupy osób szczególnie narażonych na rozwój AMD.
Pierwsze objawy AMD
W początkowych stadiach AMD objawy mogą być bardzo subtelne i łatwe do zignorowania. Pacjenci często nie zauważają problemów z widzeniem, ponieważ jedno zdrowe oko może kompensować niedoskonałości drugiego. Jednak istnieje kilka wczesnych symptomów, na które warto zwrócić uwagę:
-
Zamglone widzenie – centralna część obrazu może wydawać się lekko zamazana lub zniekształcona.
-
Problemy z rozpoznawaniem szczegółów – trudności w dostrzeganiu drobnych elementów, takich jak litery w książce czy twarze osób.
-
Falowanie linii prostych – typowym objawem AMD jest wrażenie, że linie proste stają się pofalowane lub zniekształcone.
-
Pogorszenie widzenia w słabym świetle – osoby z AMD mogą zauważyć, że widzenie po zmroku lub w przyciemnionych pomieszczeniach staje się trudniejsze.
-
Mroczek w centrum pola widzenia – w zaawansowanych stadiach suchego AMD może pojawić się ciemna plama w centrum obrazu.
Kiedy zgłosić się do okulisty?
Jeśli zauważysz którekolwiek z wymienionych objawów, nie zwlekaj z wizytą u okulisty. AMD może rozwijać się przez wiele lat bez wyraźnych symptomów, dlatego regularne badania wzroku są kluczowe, szczególnie po 50. roku życia. Specjalista przeprowadzi dokładne badanie dna oka oraz test Amslera, który pozwala wykryć zniekształcenia w widzeniu centralnym.
Dodatkowo, osoby z grupy ryzyka powinny kontrolować wzrok co najmniej raz w roku. Wczesne wykrycie zmian w plamce żółtej umożliwia wdrożenie odpowiednich działań, które mogą spowolnić rozwój choroby i zapobiec jej poważnym skutkom.
Nowoczesne metody diagnostyki
Rozwój technologii medycznych sprawił, że diagnozowanie AMD jest dziś niezwykle precyzyjne. Badania takie jak optyczna koherentna tomografia (OCT) pozwalają na szczegółowe zobrazowanie siatkówki i ocenę stanu plamki żółtej. Dzięki tym technikom lekarz może zidentyfikować nawet niewielkie zmiany charakterystyczne dla wczesnego stadium choroby.
W przypadku podejrzenia AMD mokrego okulista może zalecić angiografię fluoresceinową, która pomaga zlokalizować nieprawidłowe naczynia krwionośne w siatkówce. Takie badania umożliwiają szybkie wdrożenie leczenia i zwiększają szanse na zachowanie widzenia.
Jak zapobiegać AMD?
Choć na rozwój AMD duży wpływ mają czynniki genetyczne, istnieją kroki, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko choroby:
-
Zdrowa dieta – spożywanie pokarmów bogatych w przeciwutleniacze, luteinę i zeaksantynę (znajdujących się w warzywach liściastych) może wspierać zdrowie plamki żółtej.
-
Unikanie palenia – papierosy znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia AMD, dlatego ich unikanie to jeden z najważniejszych kroków profilaktycznych.
-
Ochrona przed słońcem – noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV chroni siatkówkę przed szkodliwym promieniowaniem.
-
Aktywność fizyczna – regularny ruch poprawia krążenie krwi, co ma korzystny wpływ na zdrowie oczu.
AMD to choroba oczu, która może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjenta. Wczesne rozpoznanie objawów, takich jak zamglone widzenie czy zniekształcenie linii prostych, jest kluczowe, aby zminimalizować skutki choroby. Regularne wizyty u okulisty, nowoczesne metody diagnostyki oraz zdrowy tryb życia to najlepsze narzędzia w walce z AMD. Jeśli zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące symptomy, nie zwlekaj – odpowiednia opieka medyczna może znacząco wpłynąć na ochronę Twojego wzroku.
Artykuł sponsorowany